تعیین ارقام مناسب گرده دهنده برای ارقام زیتون (Olea europaea L.) ابوسطل و کایسی

خودناسازگاری گرده در ارقام زیتون یکی از مشکلات توسعه کشت زیتون است. این مطالعه برای تعیین گرده‌دهنده مناسب ارقام زیتون ابوسطل و کایسی در منطقه طارم انجام گردید. در این آزمایش اثر ارقام گرده‌دهنده ابوسطل، میشن، گروسان، کایسی، ژلوت، وردیال دخائن، پیکودو، کورنیکابرا و رقم زرد بر ارقام گرده‌گیرنده ابوسطل و کایسی در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفت. در گرده‌افشانی کنترل‌شده، گل‌های کامل ارقام گیرنده گرده اخته شد و گرده‌های ارقام گرده‌زا روی گل‌های اخته شده انتقال یافته و گرده‌افشانی انجام گردید. در یک بررسی تکمیلی از شمارش دانه‌های گرده جوانه‌زده روی محیط کشت حاوی عصاره مادگی ارقام ابوسطل و کایسی استفاده گردید. نتایج نشان داد در بین ارقام زیتون گیرنده گرده از نظر صفات تعداد گل‌آذین در شاخه و درصد گل کامل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد و برای صفت تعداد گل در گل‌آذین تغییرات معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. نتایج گرده‌افشانی در رقم ابوسطل نشان داد گرده‌های رقم کورنیکابرا با ابوسطل با شاخص سازگاری 59/0، بیش‌ترین سازگاری را داشته و رقم کورنیکابرا گرده‌دهنده مناسبی برای این رقم بود. ارقام گروسان، پیکودو و میشن به ترتیب با شاخص سازگاری 36/0، 24/0 و 24/0 نیز با این رقم سازگار بوده و می‌توانند به‌عنوان ارقام گرده‌زا برای رقم زیتون ابوسطل استفاده ‌شوند. نتایج گرده‌افشانی در رقم کایسی نشان داد، رقم کورنیکابرا با شاخص سازگاری 36/1 بیش‌ترین سازگاری را با رقم کایسی داشته و با این رقم کاملاً سازگار بود. ارقام ابوسطل و زرد به ترتیب با شاخص سازگاری 67/0 و 65/0 نیز با رقم کایسی تا حدودی سازگار بودند. نتایج این ارزیابی نشان داد که مناسب‌ترین گرده‌دهنده برای رقم ابوسطل در مراحله اول رقم کورنیکابرا و در مراحل بعدی به ترتیب ارقام گروسان، پیکودو و میشن بودند. رقم کورنیکابرا با کایسی کاملاً سازگار بوده و رقم گرده‌دهنده مناسب این رقم به شمار می‌رود.